We kennen de Plekkenmakers al jaren. Hun sterke kwaliteiten in het visualiseren van vraagstukken en oplossingen benutten we met regelmaat; zij maken de icoontjes bij ons Geluks PvE en Geluks Morfologische Kaart.

Dat visualiseren zetten ze dagelijks in ter ondersteuning van hun core business: het coachen van participatieprocessen om zo gebiedsontwikkelingen te versnellen en te verbeteren. Hiervoor organiseren zij Dromenlabs, waarin alle stakeholders en bewoners/ omwonenden met elkaar hun dromen verwoorden en verbeelden. Reggy: “Hoe we onze wereld inrichten, heeft invloed op hoe we leven. We verbinden wat er leeft met wat er moet komen.”

Dromenlabs

De Plekkenmakers kijken met hun Dromenlabs onder de motorkap van veel gebiedsontwikkelingsprocessen. Ik ben benieuwd naar de trends die zij zien in de vastgoedwereld. Reggy: “Wij zien dat architecten toch wel vrij snel hun gedachtegoed gaan beschermen. We moeten dan echt ons best doen om een open mind te creëren. Als dat lukt, doordat we de belanghebbenden (vaak ook de eindgebruikers) van het plan al in de initiatieffase intensief betrekken, dan zien we dat er veel ambassadeurs van het plan ontstaan. Zij zijn gedurende het gehele ontwikkeltraject van grote meerwaarde. Ze creëren en zetten vaak aan tot een nieuw kloppend hart van de plek.”

De vraag achter de vraag

Plekkenmakers wordt veel benaderd door gemeentes en woningcorporaties. Dat begint regelmatig met een kleine vraag. Na doorvragen blijkt er vaak een veel grotere vraag achter de vraag te zitten. Reggy: “Het gaat bijvoorbeeld niet om hoe de mensen te betrekken, maar meer over het feit dat de organisatie niet is ingesteld om te denken vanuit hun klant en daar vervolgens oprecht naar te handelen. Daarnaast blijken gemeentes weinig tot geen echt contact te hebben met hun publiek: de bewoners, de mensen over wie het gaat. Dan weten ze wel de naam van de persoon die er ingeschreven staat, maar is hen onbekend wat de situatie daar is en bijvoorbeeld hoeveel kinderen er zijn. Er is in het algemeen een grote afstand tussen de bewoners en de organisaties. En als er wel contact is, geven de bewoners aan dat ze weliswaar mee mogen praten, maar dat er niets mee gebeurt. Het vertrouwen in de overheid verdwijnt daardoor. Doordat De Plekkenmakers een onafhankelijke partij, kunnen we helpen dat vertrouwen weer te herstellen.”

Maskers laten vallen

Reggy: “Eén van de belangrijkste dingen die wij dan doen, is opdrachtgevers helpen hun ’masker’ te laten vallen, hun echte gezicht te laten zien. Want dan pas ontstaat er een echt gesprek. De opdrachtgevers moeten nog wel vaak een beetje worden opgeleid om in dit soort processen hun rol te kunnen pakken.”

Communicatieruis

Reggy: “De bewoners zijn bereid mee te doen, maar blijven vaak passief door hun slechte eerdere ervaringen. Om ze toch te betrekken is taalgebruik erg belangrijk. Met alle verschillende leeftijden en culturen is er wel veel ruis. Het is dan ook een hele uitdaging om met de juiste taal de bewoners te activeren. We merken dat de schetsjes en icoontjes die we veel inzetten daarbij goed werken’

Trends

Ik ben benieuwd of De Plekkenmakers belangrijke trends signaleren in de planprocessen die zijn ondersteunen. Reggy: “Wij zien veel senioren die best willen verhuizen en zo ‘scheefwonen’ zouden kunnen verminderen. Maar de nieuwe woning is vaak duurder en kleiner. Bovendien moeten ze nog kosten maken om te verhuizen. We zien dat ze dan toch snel blijven wonen waar ze wonen. Daar moet echt nader naar gekeken gaan worden.”

“Ook zien we veel eenzaamheid, alleen zullen de mensen die eenzaam zijn dat niet snel zeggen. Daar moet je op een andere manier het gesprek mee aangaan. Dat vraagt ook aandacht in planvorming. Logeerfuncties voor gasten die wat langer kunnen verblijven en plekken om te klussen zou voor deze bewoners het woongeluk flink kunnen bevorderen. Die eenzaamheid komt ook doordat kinderen veel weg trekken, ingegeven door de internationalisering van onze maatschappij. Dat laat de ouders eenzamer achter. Familiehuizen met meerdere gezinnen zouden hierbij kunnen helpen. Gelukkig ziet men langzaam maar zeker steeds beter dat we ook voor elkaar moeten zorgen.”

Daarnaast signaleert Reggy dat de jeugd minder beweegt, minder sport. “Ze willen wel fit blijven en er goed uit zien, maar echt sporten doen ze minder. Door ook dat mee te nemen in de plannen, zorgen we voor een gezondere samenleving. Maak gebouwen beter toegespitst op de behoeften van de bewoners. Zorg er bijvoorbeeld voor dat bewegen loont; maak fietsgebruik makkelijk en comfortabel, maak trappenhuizen een fijne route om door te lopen, creëer een trimroute door de wijk met passende toestellen.”

Jeugd meer betrekken

Maar de jeugd doet weinig mee met participaties, valt Reggy op. Voor hen lijkt het toch vaak een ver-van-hun-bed-show. Terwijl zij juist met hun zoeken naar balans, circulariteit en oog op de toekomst een heel belangrijke rol kunnen spelen bij participatietrajecten. “Dit is een belangrijke opgave voor de komende jaren; de jeugd betrekken bij de participatieprocessen. En zo minder focussen op het zoeken naar zekerheden – wat oudere generaties vaak centraal stellen – maar meer op zoeken naar balans, het omarmen van kwetsbaarheid, het met elkaar tot de best denkbare oplossingen komen voor de korte én lange termijn; de focusgebieden van de jeugd.

Effect van succesvolle participatie

Ik ben benieuwd welke effecten optreden als succesvolle participatie is gedaan. Maakt dit een plan echt beter? Reggy: “Dit soort plannen worden meer van de gebruikers. Ook worden ze gedetailleerder en specifieker; meer toegespitst op de locatie en zijn bewoners. Er wordt dan niet méér gedaan, maar anders. En daarmee niet perse duurder, maar wel met meer betrokkenheid van bewoners en omwonenden tijdens én na het proces.” Dat klinkt goed.

Minder groeidogma

In algemene zin zie ik tijdens de Dromenlab sessies minder aandacht voor het groeidogma en steeds meer voor balans en circulariteit.” Dat vind ik een beloftevolle observatie. Reggy omschrijft zichzelf als de moralist van de processen, de bewaker van de geschiedenis, een echte motivator en kans denker. Een mooie rol. Ik hoop dat jullie nog veel mooie Dromenlabs mogen opbouwen.